Czy mrożonki są zdrowe? Jak mrozić owoce i warzywa?

Mrożonki to dla mnie najlepsze koło ratunkowe. Pozwalają cieszyć się naturalnymi smakami owoców, warzyw i grzybów przez cały rok.

Idealnie byłoby samodzielnie wszystko zebrać, oczyścić i zamrozić, niestety większość z nas takiej możliwości nie ma. Szczęśliwie w sklepach wybór jest ogromny, a ceny przystępne.

Czy warto jeść mrożonki – to felieton dla miesięcznika „Moje Gotowanie” (wydanie 2/2022). Więcej artykułów znajdziesz w sekcji „trening i zdrowie”.

Mrożone owoce

Jakie owocowe mrożonki wybrać? Te, których skład i smak odpowiada nam najbardziej. Ja sięgam po mieszanki owoców leśnych, maliny, mango, wiśnie i borówki. Nie ma śniadaniowego koktajlu czy owsianki bez solidnej porcji owoców. To poranna dawka witamin, przeciwutleniaczy i dobrej energii. Z mrożonych owoców robię też budynie, kisiele, galaretki, kompoty, sosy do ciast i sałatek. Dekoruję nimi desery, zapiekam pod kruszonką, podaję z plackami i do naleśników.

Mają nawet pewną przewagę nad świeżymi (to samo dotyczy warzyw) – nie trzeba ich myć, kroić, obierać czy drylować, co oznacza mniej marnowania oraz oszczędność czasu i wody. Biją na głowę wszelkie owoce zamienione na przetwory (szczególnie te kupne), bo nie ma w nich dodatku cukru, konserwantów i zagęstników. Mrożone owoce przeważnie wyjmuję wieczorem z zamrażalnika, przesypuję do miski i pozwalam im rozmrozić się w lodówce. Rano są idealne do koktajlu czy placków.

Na zakupach zwróćcie uwagę, czy produkt był odpowiednio przechowywany. Miękki albo zbity w bryłę raczej został wcześniej rozmrożony, być może w transporcie.

Mrożone warzywa

Moja zamrażalka jest też pełna warzyw. Kiedyś takiego wyboru nie było. Z łezką w oku wspominam szarozielony szpinak, a właściwie szpinakową dość wodnistą pulpę. W latach 80-tych nie było mody na mrożenie szpinaku w listkach, świeży można było kupić tylko w sezonie, a bez szpinaku nie było tygodnia w szkolnej czy przedszkolnej stołówce. Do niego najczęściej podawano sadzone jajko, tak jak do mielonego marchewkę z groszkiem albo buraczki. Te wszystkie mrożonki możemy kupić i dzisiaj. Mrożona marchewka z groszkiem jest zdrowsza niż ta w słoiku – nie zawiera soli i cukru. Zasmażkę z masła możecie zrobić sami. Podobnie z buraczkami. Dla mnie hitem wśród warzywnych mrożonek są bób, fasolka szparagowa, zielony groszek i pokrojona na paski włoszczyzna. Bób wystarczy wrzucić do wrzątku na 4 minuty, potem odcedzić, przelać zimną wodą, żeby zatrzymać proces gotowania i obrać z łupin. Jest gotowy do jedzenia. Możecie zrobić z niego pastę do chleba czy sałatkę. Groszek z kolei dodaje uroku wszystkim potrawom ze względu na swój piękny, żywy kolor. Ten w puszce nie ma z nim szans, także odżywczo. Groszek zalewam gorącą, przegotowaną wodą i odstawiam na 4-5 minut. Po osączeniu jest gotowy do jedzenia. Fasolkę gotuję lub podsmażam. W sprzedaży są różne rodzaje mrożonek, niektóre potrzebują tylko kilku minut. Gotowa włoszczyzna to dodatek do domowych zup, flaczków z boczniaków i ryby „po grecku”.

W sklepach są też „bardziej złożone” mrożonki – mieszanki na zupy, gotowe dania z kaszą czy ryżem lub warzywa na patelnię. Bardzo lubię z nich korzystać, jednak nie dodaję do smaku gotowych przypraw, które znajdują się wewnątrz opakowania w małych saszetkach. Wolę podsmażyć mrożonkę na oliwie albo oleju rzepakowym, przyprawić ulubionymi suszonymi ziołami, wędzoną papryką, harissą albo curry.

Takie warzywne miksy to nieocenione źródło błonnika, witamin i minerałów.

Przez to, że w jednej paczce mamy kilka rodzajów warzyw, zapewniamy sobie dostawę różnych składników dbając o urozmaicenie w diecie. Oczywiście część witamin ucieknie podczas obróbki termicznej, ale wartości odżywcze tych warzyw i tak są ogromne. Nie zapominajmy, żeby w diecie znalazły się także warzywa surowe. Zimą sięgajmy po kapustę, selera, pora, marchew, cykorię oraz kiszonki, które będą bazą wspaniałych, zdrowych surówek.

Mrożone ryby i owoce morza

W sklepach kupicie także głęboko mrożone ryby i inne owoce morza. To też bardzo dobre rozwiązanie. Od razu po oczyszczeniu i podzieleniu na porcje zostały poddane działaniu niskiej temperatury. Niestety ryby, które często kupujemy jako świeże, trafiły na tacki już po rozmrożeniu. Bądźcie czujni i czytajcie informację na opakowaniu, bo takich ryb nie wolno już w domu zamrozić. W sklepach możecie kupić mrożoną ośmiornicę. Ma taką przewagę nad świeżą, że mięso pod wpływem niskiej temperatury kruszeje. Mrożone krewetki przeważnie są już dobrze oczyszczone (przeważnie, bo niestety różnie z tym bywa i po rozmrożeniu okazuje się, że jelito nie zostało dokładnie usunięte).

Jak długo przechowywać mrożonki?

W zamrażalniku przechowacie świeże mięsa, wędliny i ryby. Warto je poporcjować, opisać i oznaczyć datę mrożenia. Niestety nie możemy przechowywać produktów spożywczych w nieskończoność. Od pewnego czasu mrożę też pokrojony na kromki razowy chleb. Do woreczków na mrożonki wkładam po 2-3 kromki. Dzięki temu mam świeże pieczywo pod ręką (rozmrażam w temperaturze pokojowej, mikrofalówce albo w piekarniku). Wiele osób mrozi ciasta, nawet torty przekładane kremami, twarde sery.

Chętnie zamrażam rosół, buliony i wywar z grzybów shiitake. Wystarczy je rozmrozić, podgrzewając powoli i mamy bazę do zupy, sosu, dodatek do azjatyckich dań. Do mrożenia nadają się też gulasze, pierogi, krokiety, gołąbki. Nie przechowujemy ich dłużej niż 2 miesiące. Nie mrozimy makaronu, kaszy, ryżu, jajek. Nie wkładamy do zamrażalnika ciepłych produktów. Najdłużej możemy przechowywać zamrożone warzywa, bo aż do 8-12 miesięcy. Surowe mięso, w zależności od rodzaju przechowamy od 3 miesięcy (podroby) do 12 (dziczyzna). Mięso mielone przechowujemy maksymalnie 2 miesiące. Minimalna temperatura mrożenia powinna wynosić minus 18 stopni Celsjusza. Rekomendacje w tej sprawie wydała w 2018 roku Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA).

Nigdy nie zamrażamy ponownie produktów wcześniej rozmrożonych. Mięsa i ryby po wyjęciu z zamrażalnika rozmrażamy w lodówce, przez noc, w zimnej wodzie (po włożeniu produktu do szczelnej torebki foliowej) albo w kuchence mikrofalowej. Warzywa i grzyby wykorzystujemy zamrożone i takie wrzucamy na patelnię, do zupy czy wrzątku.

Jak przygotować owoce, warzywa i grzyby do mrożenia?

Owoce, warzywa i grzyby dokładnie oczyśćcie, umyjcie, osuszcie. Do mrożenia nadają się produkty zdrowe, bez skaz i pleśni. Mrożenie prowadzi do uśpienia drobnoustrojów (bakterii, drożdży, pleśni), ale po rozmrożeniu mogą ponownie stać się aktywne.
Im szybciej zamrozicie owoce po ich zebraniu, tym mniej wartości odżywczych (głównie witaminy C) stracą.
Niektóre warzywa przed zamrożeniem trzeba blanszować, czyli wrzucić na 1-2 minuty do gotującej się wody. Oczywiście stracimy część witamin, ale blanszowanie zapobiegnie psuciu się produktów, bo unieczynni drożdże i enzymy. Te warzywa to: fasolka szparagowa, kalafior, brokuły, marchew, bób, brukselka.
Do mrożenia nie nadają się warzywa o bardzo dużej zawartości wody: ogórki, sałata, rzodkiewki.
Nie mrozimy cytrusów. Czereśnie, wiśnie i śliwki przed mrożeniem warto wypestkować.
Drobne owoce (także maliny, jeżyny, jagody itd.) często zbijają się podczas zamrażania, warto więc ułożyć je na tackach i mrozić przez kilka godzin, potem przełożyć do woreczków i schować w zamrażalniku.
Grzyby przed mrożeniem warto ugotować w osolonej wodzie (5 minut) albo blanszować, to wydłuży ich czas przechowywania nawet do 1,5 roku (surowe 6-8 miesięcy). Poza tym kurki i rydze zamrożone surowe mogą być gorzkie po rozmrożeniu. Maślaki zaleca się obrać ze skóry przed gotowaniem (lub smażeniem) i mrożeniem. Grzybów nie rozmrażamy całkowicie przed szykowaniem potraw, żeby nie straciły tekstury i walorów smakowych.